Halk sağlığı, sağlık toplum bilimi, toplumsal çevre sağlığı ile ilgilenen bir bilim alanıdır. Sağlığın korunması ve geliştirilmesi halk sağlığı bakımından büyük önem arz etmektedir. Dolayısıyla Halk sağlığı ya da kamu sağlığı her zaman için aynı yönde faaliyet gösterir. Halk sağlığı kısaca şunu söyler “sağlık sorunlarını en başta engellemek, tedavi etmekten daha az zahmetli ve daha az masraflıdır.’’ Koruyucu Hekimlik çalışmalarını yaygınlaştırmak, toplum bilincini yükselterek hastalık meydana gelmeden önlemek ve hayat standardını yükseltmek halk sağlığı çalışmalarının ana amaçlarıdır. Hem yaşam kalitesini yükseltmek hem de hastalıkları oluşmadan önlemek için halk sağlığına yönelik çalışmalar artarak sürdürülmektedir. 20–30 yıl öncesine kadar halk sağlığı çalışmalarında daha çok kolera, tifo gibi salgın hastalıklara karşı koruma, alınacak önlemler arasında ilk sıralardayken, günümüzde daha çok obezite, kanser gibi tedavi süreci uzun ve maliyeti yüksek hastalıklardan korunma ön plana çıkmıştır.
Ülkemizde her yıl 3-9 Eylül tarihleri ‘Halk Sağlığı Haftası’ olarak kutlanmaktadır. Bu haftanın amacı; halk sağlığının ve koruyucu sağlık hizmetlerinin önemini vurgulamak ve yürütülen çalışmaları daha görünür kılmaktır. 2019 yılında Halk Sağlığı Haftasının teması anne ve çocuk sağlığı olarak belirlenmiştir. Koruyucu hekimlik olarak yürüttüğümüz çalışmalar içinde anneler ve çocuklar özel bir önceliğe sahiptir. Çünkü anne ve bebekler, diğer gruplara göre sağlık açısından daha fazla risk altındadır. Çocuklar, bir ülkenin geleceği ve umududur. Bu nedenle en iyi koşullarda dünyaya gelmelerinin sağlanması, büyümeleri ve gelişmeleri için en uygun ortamın hazırlanması, geleceğe dönük fiziksel, ruhsal ve zihinsel donanımlarının en üst düzeyde oluşturulması geleceğimiz açısından büyük önem taşımaktadır.
15- 49 yaş arasındaki tüm kadınlar; sağlık açısından değerlendirilmesinin sağlanması, üreme dönemi kadın sağlığı göstergelerinin iyileştirilmesi, doğurganlık çağındaki kadında riskli durumların tespit edilmesi, gebelik öncesi danışmanlık verilmesi, erken dönemde gebelik tespiti yapılabilmesi için yılda en az iki kez birinci basamak sağlık kuruluşları ve aile hekimleri tarafından izlenmektedir.
Evlilik öncesi sağlık raporu almak için başvuran kişilere; sağlıklı aile yapısı, üreme sağlığı, üreme sağlığı yöntemleri, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, akraba evliliği ve genetik geçişli hastalıklarla (kalıtsal kan hastalıkları hemoglobinopati) ilgili danışmanlık hizmeti verilmesi, evlenecek çiftlerin olası riskler, sonuçlar ve korunma yolları konularında bilinçlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Gebelerin; doğum öncesi, doğum, doğum sonrası dönemlerine ilişkin bilgi sahibi olmalarını ve bilinçli doğum yapmalarını sağlamak, anne ve baba adaylarına normal doğum eylemi ağrı yönetimi ve yeni rollerini benimsemeleri konusunda bilgi ve beceri kazandırmak için Gebe Bilgilendirme Sınıflarında anne adaylarına bilgi verilmektedir. Ülkemizde ve ilimizde hastane doğumlarını artırmaya ve sezaryen oranlarını düşürmeye yönelik bir çok proje ve çalışma yürütülmektedir.
İnsana yapılan yatırımın geri dönüşü ile ilgili yapılan hesaplamalarda, en yüksek getirili yatırımın, erken yıllarda çocuklara yapılan yatırım olduğu gösterilmiştir. Çocuk izlemi, birinci basamak çocuk sağlığı ve hastalıkları hizmetlerinin temelini oluşturmaktadır. Tüm çocukların büyüme ve gelişmelerinin izlendiği, sağlıklı olup olmadığının değerlendirildiği, aşı ve sağlık eğitimi gibi koruyucu hekimlik uygulamalarının sunulduğu bir sağlık hizmetidir. Bu hizmetten yararlanmak her çocuğun en doğal hakkıdır. Ayrıca ülkemizde doğan her bebekten alınan topuk kanı ile, zeka geriliğine ve ağır sekellere neden olabilecek fenilketonüri, konjenital hipotiroidi, biyotinidaz eksikliği, kistik fibrozis hastalıkları taranmaktadır. İşitme kayıpları, görme kusurları ile bazı göz hastalıkları ve kalça çıkıklığı açısından taranarak erken tanı ile tedavi edilebilmektedir. Bu yenidoğan dönemi tarama programları ile her yıl 12 binden fazla çocuk yaşama sağlıklı başlama ve hayatını sağlıklı bireyler olarak sürdürebilme şansına sahip olmaktadır. Çocuklarımızın sağlığı için yeni tarama programlarının geliştirilme çalışmaları sürmektedir.
Bebeklerimizin optimal sağlık düzeyine erişebilmesi ve üretken sağlıklı bireyler olarak yaşamlarını sürdürebilmeleri için beslenme programları önceliğimiz olmaya devam etmektedir. Sağlıklı beslenmenin ilk adımı hayata anne sütü ile başlamaktır. Bunun için Bakanlık politikamız bebeklerimizin ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmesinin sağlanması ve emzirmenin uygun ek besinlerle birlikte 2 yaş ve ötesine dek sürdürülmesidir.
Bakanlığımızın okul sağlığı alanında yürüttüğü çalışmalarda okullarımızdan sağlıklı bir okul çevresine sahip olduğunu gösterenlere “Beyaz Bayrak” unvanı, yine doğru beslenme uygulamalarına sahip okullarımıza “Beslenme Dostu Okul” unvanı verilmektedir. Okul çağı çocuklarımız için aşılama, işitme ve görme taraması ile ağız diş sağlığı programları yürütülmektedir.
Koruyucu hekimlik çalışmalarını yaygınlaştırmak, sağlık eğitimleri düzenleyip toplum bilincini artırarak hastalıkları meydana gelmeden önlemek ve kaliteli yaşam standardını yükseltmek için, Hatay İl Sağlık Müdürlüğü olarak çalışmalarımız, hiç ara vermeden ve artarak devam edeceğini belirtir, bu uzun soluklu yolda birlikte ilerlediğimiz tüm vatandaşlarımıza sağlık dolu günler dilerim.
“Halk Sağlığı Haftası” tüm halkımıza kutlu olsun.
